1. Neden Uçak mühendisliğini tercih etmeliyim?
Uçak Mühendisliği ülkemizde görece yeni yeni tanınmaya başlansa da uçak alanındaki çalışmalar 20. Yüzyıl’ın ortalarından beri dünya çapında hızlanarak ilerlemekte. Havacılık ve Uzay alanına yapılan yatırımlar her geçen gün artmaktadır ve bu noktada Amerika, Rusya, Çin, Avrupa ülkeleri gibi dünyanın en gelişmiş ülkeleri başı çekmektedir. Ülkemiz olarak da Uçak Mühendisliği çalışmalarının önemini ve bu çalışmaların sunduğu heyecanı artık yavaş yavaş fark ediyor ve bu alanda gelecek vadeden mühendisler yetiştirmeyi hedefliyoruz.
Bütün bunların yanı sıra, havacılığı bir tutku olarak nitelendirebilirsek, Uçak Mühendisliği de bu noktada ulaşılabilecek en uç noktalardan birisi sayılabilir.
2. Bu bölümü bitirince Uçak mühendisi olacağım. Peki, bir Uçak mühendisi ne yapar?
Uçak mühendisliği öğrencileri her mühendislik öğrencisi gibi temel mühendislik derslerini aldıktan sonra alana özel teknik seçmeli derslerini almaya başlarlar. 3. ve 4. sınıfta kendi istekleri ve ilgisine bağlı olarak öğrencilerimiz çeşitli alanlara yönelirler. Örnek olarak uçak araçlarının yapısal özellikleriyle ilgilenenler yapısal/malzeme alanına, daha çok bu araçları kontrol etmeyi isteyenler kontrol alanına, hava araçlarına etki eden ısıl etkileri merak edenler ısıl-akışkan alanına, hava araçlarının etrafındaki hava akımını üzerine çalışmak isteyenler aerodinamik alanına, uçakların motorları üzerine çalışmak isteyenler itki sistemleri alanına yönelebilirler.
Örnekleri daha da detaylandıracak olursak; bir uçak mühendisi, hava araçlarının tasarlanmasından, performans isterlerinin belirlenmesine kadar her aşamada aktif rol oynayabilir. Uçuş öncesi sertifikasyon veya uçuş testleriyle ilgilenebilir veya bir üretim hattında kalite kontrol mühendisi olarak çalışabilir.
Ancak uçak mühendisleri sadece hava araçlarıyla ilgilenecek diye bir zorunluluk da yoktur. Yetkin bir uçak mühendisi havacılık alanında, roketlerle, insansız hava araçlarıyla, uydularla hatta makine mühendislerinin çalıştığı neredeyse tüm alanlarda başarıyla çalışabilmektedirler.
3. Mezun olunca nerelerde çalışabilirim?
2016’dan beri mezun veren Uçak mühendisliği bölümümüzde mezunlarımız büyük oranda işe veya yüksek lisansa başlamışlardır. Bölüm bağlamında derece yapan öğrencilerimizin neredeyse tamamı köklü savunma sanayii şirketlerinde direkt işe girmişlerdir. Öte yandan mezunlarımızın çoğunluğu yüksek lisans ile eğitimlerine ODTÜ, İTÜ, TOBB gibi ülkenin en tanınır üniversitelerinde devam etmektedirler.
Örnekleri somutlaştırmak gerekirse mezunlarımızın bir kısmı TUSAŞ/TAI’ de iş imkânı bulmuşlardır. Takip eden öğrencilerimiz ise yine ülkemizin sayılı savunma sanayi şirketlerine girmişlerdir.
Eğitimlerine devam etmek isteyen öğrenciler için yurtdışı olanakları ise oldukça fazladır. Ülkemizde Uçak mühendisliği çalışmaları yeni yeni hareketlenmeye başlasa da dünya genelinde (özellikle Avrupa ve Amerika’da) bu alana ilgi ve talep oldukça yüksek. Bu yüzden mezunlarımızdan yurtdışında eğitime yoğun talep olmakta ve yüksek lisans başvurularında İngiltere, İtalya, Hollanda, Almanya, Avusturya, Fransa, İsveç gibi ülkeler tercih edilmektedir. Başvuruların çoğu da kabul edilmektedir. Öğrencilerimizin yurtdışı hayali bulunuyor ise, Uçak Mühendisliği bölümü bu noktada önemli bir fırsat oluşturmaktadır.
Genel olarak mezuniyet sonrası Uçak mühendisleri aşağıdaki şirketlerde çalışabilirler:
- TAI
- TEİ
- ASELSAN
- ROKETSAN
- HAVELSAN
- Tübitak SAGE
- Delta V
- Bites Havacılık
- STM
- Baykar
- Vestel Savunma
Ayrıca daha birçok savunma sanayii alt yüklenici şirketlerinde ve devlette de çalışma olanakları mevcuttur. Savunma sanayii alanında çalışmak istemeyen Uçak mühendisleri ise herhangi bir makine mühendisliği yapan şirkette iş imkânı bulacaktır.
4. Peki, oğlum/kızım mezun olunca garanti iş bulur mu?
Bu soru çoğu zaman sorulan klasik bir sorudur. Ebeveynlerimiz bizim için en iyisini isterler ve bu noktada kesinlikle haklılar! Ancak bu sorunun kesin bir cevabı yoktur. Üniversite hayatı boyunca öğrenci 40-50 arası ders alır ve bu derslerde göstereceği performans son derece önemlidir. Örneğin, 4.00 üzerinden 3.00’lık bir not ortalaması tutturan bir öğrencinin önü oldukça açıktır; kendisi şirket seçme yoluna bile gidebilir. Ama not ortalaması düştükçe, minimum olan 2.00’a yaklaştıkça öğrenci için iş bulmak da zorlaşacaktır.
Kısaca, verilen eğitim uluslararası standartlarda olsa dahi, öğrencinin çabası burada belirleyici faktördür. Sonuç olarak söz konusu branş insanoğlunun tarihinde ulaştığı en ileri seviye teknolojileri tasarlayıp, üretip bu teknolojileri kullanmayı gerektiren bir bölüm. Bu doğrultuda da iş veren eleman seçerken doğal olarak öğrencinin not ortalamasına ve başarısına dikkat edecektir.
5. Mezuniyet sonrası bir Uçak mühendisi ne kadar maaş alır?
Günümüz Türkiyesi’nde bu sorunun cevabı her gün değişmektedir. Asla hiç bir şey garanti değildir. Ancak Savunma Sanayii’nde çalışmaya başlayan bir Uçak mühendisi 14.000-16.000 ₺* civarında bir ücret ile iş hayatına atılır. Eğitimine devam etmesi veya yaptığı işte seneler içerisinde tecrübe kazanması ile kazanılan bu ücret katlanarak artar.
Bir alt kademe şirketlerde çalışan Uçak mühendisleri ise 9.000-10.000 ₺ civarlarında maaş alırlar. Yine buralarda da tecrübe oldukça önemlidir.
Türkiye’de durum böyle iken eğer mezun olan Uçak mühendislerimiz yurtdışında iş bulabilirlerse yukarıdaki rakamlar Türk Lirası yerine Dolar veya Euro bazında olacaktır. Yurt dışında iş imkânları ile ilgili bir sonraki “Sıkça Sorulan Soru”ya gidiniz.
6. Yurtdışında yüksek lisans/iş imkânları var mı, nasıl oluyor?
Uçak Mühendisliği bölümünden başarıyla ve yüksek bir not ortalamasıyla mezun olmuş bütün öğrencilerimiz yurtdışında herhangi bir okula ileri seviye eğitimleri için başvurduklarında büyük oranda başvuruları kabul edilmektedir. Mevcut durumda İtalya’da Roma Sapienza University, Politecnico di Milano, Università di Bologna ve Università di Pisa üniversitelerinde, Polonya’da University of Warsaw’da, Almanya’da Würzburg University’de, İsveç’te Luleå University of Technology’de, Hollanda’da Delft University of Technology’de yüksek lisansını tamamlamış veya yüksek lisansına devam eden öğrencilerimiz bulunmaktadır.
Bir diğer yandan, lisans derecesi alındıktan sonra yurtdışında iş bulmak kolay değil. Örnek olarak Avrupa’daki şirketler genellikle yurtdışında bir yüksek lisans veya doktora eğitimi bekliyorlar. Yani öğrencimiz yüksek lisansını yurtdışında tamamlarsa, yine yurtdışında iş bulma olanağı da artıyor. Ancak Türkiye’deki şirketlerde çalışarak belirli bir tecrübeye sahip olan Uçak Mühendisleri de yine yurtdışındaki şirketler tarafından tercih edilebiliyor.
7. Uçak mühendisliği zor mu?
Yine bu sorunun cevabı kişiden kişiye değişmektedir. Uçak mühendisliği, diğer mühendislik branşlarında olduğu gibi fizik ve matematik temelli bir eğitime dayanmaktadır. Özetle, eğer öğrenci düzenli çalışmazsa veya ciddi bir uğraş vermezse Uçak Mühendisliği mezunu olmak gerçekten onun için çok zorlaşacaktır. Öte yandan, günü gününe düzgün çalışma rutinini elde etmiş öğrencilerimiz herhangi bir zorluk yaşamadan, çalışmalarından keyif alarak üniversite eğitimlerini tamamlayacaklardır. Uçak mühendisliğine öğrenci adım atarken zorluk seviyesi dolayısıyla korku yaşamamalı, ancak düzenli çalışmalarını da bir an olsun bırakmamalıdır.
8. Uçak mühendisliği bölümünüzün yetkinliği nasıldır?
Uçak mühendisliği bölümü için akademik kadromuzun detaylı bilgilerine https://aee.thk.edu.tr/personeladresinden ulaşabilirsiniz. Hocalarımızın hepsi alanlarında son derece deneyimli akademisyenlerdir.
Fakülte üyelerinin haricinde her dönem çeşitli savunma sanayii şirketlerinden ders verme yetkinliği bulunan yarı zamanlı hocalarımız ders vermektedirler. Roketsan, Tübitak, Aselsan, TAI vb. gibi şirketlerden gelen hocalarımız, öğrencilerimize hem pratik mühendislik yetisini kazandırıyor hem de staj ve mezuniyet sonrası iş olanakları bakımından birçok fırsatın kapısını aralıyor.
9. Uçak mühendisliği için alınması gereken dersler nelerdir?
Bölümümüzü okuyan öğrencilerimiz ilk iki senelerinde temel mühendislik derslerini alırlar. Fizik I, Fizik II, Calculus I, Calculus II, Bilgisayar Destekli Teknik Çizim (Solidworks ile), Bilgisayar Programlama, Statik, Dinamik, Mukavemet, Akışkanlar Mekaniği, Termodinamik, Lineer Cebir, Kontrol Sistemleri gibi dersler örnek olarak verilebilir.
ve 4. sınıfta ise daha uçak mühendisliği için özelleşmiş dersleri; Uçak Tasarımı, Aerodinamik, Havacılık Yapıları, Uçuş Mekaniği, Kontrol Sistemleri, İtki Sistemleri gibi dersleri alırlar. Bunların yanı sıra Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği, Titreşimin Temelleri, Sonlu Elemanlar Teorisi, Modern Kontrol Sistemleri, Güdümlü Mermi Tasarımı gibi sayısız teknik seçmeli dersimiz bulunmaktadır.
Derslerin daha detaylı listesine https://sis.thk.edu.tr/oibs/bologna/progCourses.aspx?lang=tr&curSunit=4bağlantısından ulaşabilirsiniz.
10. Uçak mühendisliği ve Uzay mühendisliği arasındaki farklar nelerdir?
Bu soru da bir diğer merak edilen sorular arasında. Uçak mühendisliğinin ülkemizde çok tanınmaması sebebiyle velilerimiz ve öğrencilerimiz bize ilk olarak Uçak mühendisliği düşündüklerini ifade ediyorlar. İlk olarak, Uçak ve Uzay mühendislikleri kardeş bölümler olarak ifade edebiliriz. Aynı fakültede yer alan iki bölümün öğrencileri de ilk iki senelerinde tamamen aynı dersleri almaktadırlar. 3. sınıfta yalnızca birkaç ders farklılığı oluşurken, artık 4. sınıfta tamamen dersler özelleşmektedir. Fakat yine dersler arasında büyük benzerlikler bulunmaktadır. Uçak mühendisleri İtki Sistemleri dersini alırken Uzay mühendisleri ise Roket İtkisi dersini almaktadır. Yine Uçak mühendisleri Aerodinamik, Uçuş Mekaniği gibi dersler alırlarken Uzay mühendisleri ise Gaz Dinamiği, Yörünge Mekaniği, Uçak Ortamı gibi dersler almaktadır. Bu bağlamda Uçak ve Uzay mühendisleri yetkinlik bakımından büyük benzerlik göstermektedirler.
Mezuniyet sonrası iş ilanlarına bakıldığında ise genellikle “Uçak veya Uzay Mühendisi” şeklinde ilanlar açılmaktadır. Yalnızca “Uçak mühendisliği” veya yalnızca “Uzay mühendisliği” için açılan ilanlar da bulunmaktadır fakat burada çalışan mühendislerin genelde tecrübeli olmaları beklenir ve yapacakları iş daha çok kendi alanlarına özel olmaktadır.
Yukarıdaki argümanlar ışığında, “Uçak mı Uzay mı” diye hâlâ soru soruyorsanız kendinize ve bu iki bölüm arasında kaldıysanız artık bunun cevabı çok kolay! Bu iki bölümden hangisi sizi daha çok heyecanlandırıyorsa, hangisi sizin ilginizi daha çok çekiyorsa ve gönlünüzden hangisi geçiyorsa o bölümü hevesle tercih etmelisiniz. Şimdiye kadar bu önerimizle giren hiçbir öğrencimiz pişman olmadı!
11. Uçak mühendisliği okurken diğer mühendisliklerden yan dal veya çift ana dal yapabilir miyim? Yan dal veya çift ana dal için ekstra bir ücret ödeniyor mu?
Evet, yapabilirsiniz. Yan dal veya çift ana dal için ortalama kriterlerini yakalayan öğrencilerimiz bu uygulamadan faydalanıp çift diploma alabilirler. Fakat yan dal veya çift ana dal yapmak oldukça zor bir iştir, çünkü diğer bölümün de derslerini almak gerekir. Bu bağlamda, dersler oldukça benzer olduğu için uçak mühendisliğinden en kolay uzay yan dalı veya çift ana dalı yapılması önerilebilir.
Yan dal ve çift ana dal uygulamaları için ekstra bir ücret ödenmemektedir.
12. Bölümünüz öğrencilerine staj ayarlıyor mu?
Üniversite ve/veya bölüm öğrencilere direkt olarak staj ayarlamamaktadır. Ancak bütün öğrencilerimize öğretim görevlilerimiz iyi niyetli olarak staj yeri bulma konusunda ellerinden gelen yardımı yapmaktadırlar. Şirketlerle yapılan anlaşmalar ve şirketlerden ders vermeye gelen yazı zamanlı hocalarımızın referanslarıyla başarılı öğrencilerimiz için staj yeri bulmak çok kolaylaşmaktadır.
Staj yeri bulamayan öğrencilerimiz için ise en son seçenek olarak THK Teknik veya Akademik Staj gibi imkânlar bulunmaktadır. Özetle staj imkânları oldukça geniştir ve şimdiye kadar hiçbir zaman kritik bir problem teşkil etmemiştir.
13. Uçak mühendisliği öncesinde İngilizce hazırlık var mı ve bölüm dersleri İngilizce mi?
Evet, oldukça kapsamlı bir hazırlık eğitimimiz mevcuttur. Bunun yanı sıra, hazırlık eğitimimizin zorluğu veya öğrencinin hazırlığı atlayıp atlayamayacağı daha çok merak ediliyor. Bu noktada, yine düzenli çalışan ve hazırlıktaki derslerine katılan öğrenci için (derslere katılım zorunluluğu bulunmakta) hazırlık bölümümüz son derece değerli faydalı bir eğitim süreci yürütmektedir. Hazırlık eğitimine “sıfır İngilizce” ile giren öğrencilerimiz düzenli çalışma ile hazırlık sonunda akademik yazılar yazma, okuma ve ileri seviye İngilizce çalışmalar yapacak düzeye rahatlıkla gelmektedirler.
Aynı şekilde bölümümüzün eğitim dili de %100 İngilizcedir. Hazırlık sürecini başarıyla tamamlayan öğrencilerimiz bölümdeki ilk dönemlerinde yalnızca teknik terimler sebebiyle bir alışma süreci geçirmektedirler. Ancak sonrasında İngilizcenin bir problem olmadığını söyleyebiliriz.
14. Bölümünüzde kız/erkek oranı nasıldır?
Maalesef bu soru çokça karşılaştığımız sorulardan birisi ve hâlâ kadın bireylerin mühendislikte zorlanacaklarına yönelik önyargılar bulunmakta. Mühendisliği erkeklerden çok daha başarılı yapan kadınlar da olduğunu önce belirtmek isteriz. Öte yandan soruya cevap olarak ise, kız/erkek oranı uçak mühendisliği bölümümüzde çoğu zaman eşittir.